Kişinin yasevimliığı sosyete içinde değeri olan , yetenek, hattıhareket ve özge davranış biçimlerini geliştirdiği vetirelerin tübaşöğretmen.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara için insanların davranışlarında belirli gelişmeler katkısızlamaya yarayan planlı etkisinde bırakır sürecidir.
Yetişek; kişinin davranışlarındaki yaşantısı vasıtasıyla kasıtlı olarak ve isteyerek değişme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü gibi eğitimin bir çok tanılamamı gestaltlabilmektedir. Ancak, hasetmüzde çoğunlukla yeğleme edilen tanılamam:
“Bireyin davranışında, kendi yaşantısı vasıtasıyla ve kasıtlı olarak matlup yönde( eğitimin amaçlarına elverişli ) değişme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu tanıma için;
· Yetişek bir vetiretir.
· Yetişek sürecinde, kişinin davranışlarının matlup yönde değiştirilmesi amaçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki değişme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde kişinin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç baş öğesi vardır.
1. Lakinç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Bileğerlendirmeler
Yetişek amaçla adım atar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam fiyat ve kıymetlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı birlik kültürler kucakin tıpkısıdır. Lakinçların içeriği ve öğrenme kucakin kullanılan öğretme yöntemleri kültürden kültüre için değişebilir, ama sürecin doğkakımı değişmez.
Yetişek kapsamı ve tanılamamlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Tarih süresince birbunca filozof ve eğitimci, eğitimin ne başüstüneğuna dair farklı farklı tanılamamlamalarda bulunmuşdolaşma. Hasetmüzde ise eğitimin ikrar edilen ölçün tanılamamı şudur: Yetişek, kişinin davranışlarında kendi yaşantıları vasıtasıyla kasıtlı olarak istendik davranış değişikliği meydana getirme sürecidir. Bu tanılamamlama ekseninde eğitimin umumi hatları çizilebilir. Bu tanılamamlamanın içinde eğitime dair temelı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları vasıtasıyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış değişikliği” ve “müddetç” gibi kelimeler eğitimin ana taşlarıdır.
Yetişek, ölümlü kucakin ömür boyu devam eden bir vetiretir ve davranışlarda değişiklik meydana getirir. Bu davranış değişimleri ise kişinin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişimleri istendik doğrusu beklentilere ve hedeflere elverişli olabileceği gibi istenmedik yönde de gelişebilir. Yetişek sürecinin işletilmesi ise kasıtlı doğrusu programlı ve programlı olabileceği gibi gelişigüzel de mümkün. Kasıtlı olarak meydana getirilen eğitime formal terbiye, gelişigüzel meydana getirilen eğitime ise informal terbiye denir. Elan açıklayıcı bir örnek verirsek mektep, dershane, terbiye merkezleri gibi mekânlarda verilen terbiye formal; kişinin kendi çevresinden edinmiş olduğu ve planlı programlı sıfır terbiye ise informal eğitidir. şu demek oluyor ki terbiye yalnızca okullardaki öğrenmelerle sınırlı değildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine için sınıflandırıldığında formal ve informal terbiye bulunmak üzere dü tür ortaya çıkar. Formal terbiye okullarda ya da kurumlarda belirli bir niyet ve yetişek çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu terbiye tipinin belirli bir amacı vardır. Bu düzende terbiye süreci yönetimsel bir ekip ve eğitmenler tarafından planlanır. İnformal terbiye ise kendiliğinden gelişen ölçüsüz ve programsız meydana getirilen eğitimdir ki duygusal bu eğitimi içtimai çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir yöntem olarak ele allıkındığında ise terbiye sisteminin üç baş ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, vetireler ve çıktılardır. Kaynak; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, çatı, donanım, maliyet, personel gibi fiziki unsurlardır. Süreç; mektep içinde gerçekleştirilen dersler, öğrenme yaşantıları ve ders aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde marifet, yeterlilik, izin, imtihan akıbetları gibi matlup davranış değişiklikleridir.